Goede voornemens … de een zweert erbij, de ander gruwelt ervan. Het is in ieder geval een geliefd gespreksonderwerp op Oudejaarsavond, zo ook op het feestje waar ik op 31 december was. Ik sprak daar iemand die vertelde dat hij weer mee ging doen aan Dry January: een maand geen alcohol. Het was hem vorig jaar zo goed bevallen, dat hij er spontaan een Dry February achteraan had geplakt. Ben benieuwd of die tweede maand er dit jaar ook gaat komen, carnaval viel vorig jaar namelijk in maart, dit jaar niet…

Zelf heb ik een haat-liefdeverhouding met goede voornemens. Om eerlijk te zijn kan ik me niet herinneren er ooit echt wat mee te zijn opgeschoten. Die van vorig jaar weet ik niet eens meer, zelfs niet of ik ze überhaupt had. Toch zette dat gesprekje op Oudejaarsavond mij aan het denken. Ik had nog wel iets ‘op de plank liggen’ waar ik wat mee wilde… Dus toen op 1 januari de vuurwerkdampen (en mijn kater) waren opgetrokken, had ik mijn voornemen helder voor ogen. En dit is het verhaal erachter.

Twee jaar geleden was ik bij de nieuwjaarsbijeenkomst van KNMG district Limburg met als thema ‘leven zonder hart-en vaatziekten’. Spreker was Leonard Hofstra, cardioloog en bijzonder hoogleraar. Hij vertelde over ‘zijn’ Succesvolle Lifestyle Interventie Methode (SLIM), die hij ontwikkelde in de vorm van een combinatie van beter slapen, ontstressen, effectief bewegen en verantwoorde voeding. Zijn verhaal intrigeerde mij, vooral het stuk over gezonde voeding en zijn overtuigende boodschap om minder tot geen ‘snelle’ koolhydraten te eten. In de week erna kocht ik het boek, las ik het, maar het belandde vervolgens ergens op een plankje onderin de keukenkast. Af en toe kwam ik het weer eens tegen en bedacht ik dat ik daar nog eens wat mee wilde doen.

Die Nieuwsjaarsdag ruim een week geleden was dat moment dus gekomen. Ik heb het boek opgeduikeld en ben opnieuw gaan lezen. En ik heb een plan gemaakt. Onderdeel daarvan was alle troep met snelle suikers uit de voorraadkast te verzamelen met het idee veel weg te mikken. Om oorlog met mijn gezin (goed excuus) te voorkomen liet ik de chocola met rust. Achteraf een prima ingeving, want chocola is hartstikke gezond, las ik, mits er wel minimaal 72% cacao in zit. Ik heb een weekschema gemaakt met recepten uit het boek en om de vibe nog wat extra impuls te geven, keek ik de documentaire ‘The Truth about Carbs’ die toevallig afgelopen week werd uitgezonden. Heel verhelderend. Als je die gezien hebt, eet je nooit meer wit brood en laat je frisdrank voortaan staan. Zou je denken. Toch werkt het niet altijd zo eenvoudig.

Hoe komt dat toch? Je bent je hartstikke bewust van de noodzaak iets te veranderen en je wilt het ook echt, maar voor je het weet komt er de klad in. Ik denk dat het ontbreken van een concreet plan hier veel mee te maken heeft. Zonder duidelijke doelen blijft het te vaag en verzandt een in eerste instantie vol enthousiasme bedacht voornemen gemakkelijker. Ook het ‘alles-of-niets-principe’ draagt niet in positief opzicht bij. Als je je hebt voorgenomen een maand geen alcohol te drinken en je zondigt toch een keer, omdat het te gezellig is of je er gewoon even heel veel zin in hebt, dan is de kans groot dat je de handdoek dan maar uit frustratie  helemaal in de ring gooit. Terwijl je ook wat minder strikt kan zijn en die ene uitzondering kunt beschouwen als niet meer dan dat en de draad van je voornemen gewoon de dag erna weer kunt oppakken. Het is geen wedstrijd of weddenschap.

Ik heb wat tips op een rij gezet die je kunnen helpen je voornemens te laten slagen.

Neem je motivatie onder de loep

Je motivatie achterhalen is simpelweg jezelf antwoord geven op de vraag ‘waarom neem ik me dit voor?’ Zo kan de motivatie om meer te sporten voor de een bestaan uit de wens om een gespierd lijf te krijgen en voor de ander om fitter te zijn. Sta ook eens stil bij de vraag of jouw voornemen voortkomt uit jouw eigen wens of die van iemand anders. De kans van slagen in het laatste geval is vele malen kleiner…

Formuleer je doel positief

Heel vaak worden doelen beschreven in de vorm van het niet meer willen van iets. Denk aan: ik wil niet meer roken, ik wil minder stress etc. Het is uitermate lastig om hiermee aan de slag te gaan, je weet immers wel wat niet, maar niet wat wèl de bedoeling is. Stel je eens voor dat je op een zevensprong staat en je weet dat je één weg absoluut niet in wilt, dan blijven er nog zes over. Grote kans dat je vertwijfeld blijft staan of lukraak maar wat kiest. Herformuleren van je negatief gestelde doel kun je doen door jezelf het volgende af te vragen: ‘wat wil ik in plaats van (bijvoorbeeld) stress?” Maak je doel verder zo concreet mogelijk, visualiseer het door je voor te stellen dat je op een ochtend wakker wordt en je hebt je doel bereikt. Waar merk je dat aan? Wat is er dan anders dan nu?

Beschrijf de stappen die nodig zijn om je doel te bereiken

Hoe ga je je doel bereiken? Wat betreft mijn voornemen is het doel het krijgen van meer energie en een fitter gevoel, dit hoop ik te bereiken door middel van het eten van vers, gevarieerd en zoveel mogelijk onbewerkt voedsel, in de vorm van veel groente en fruit (met langzame koolhydraten), gezonde vetten en eiwitten. Maak de stappen die je wilt gaan zetten niet te groot. Stel dus reële subdoelen, zodat ze ook binnen je bereik liggen. Dit voorkomt teleurstellingen en maakt het risico kleiner dat je er de brui aan geeft. Gebruik hierbij je gezonde verstand. Over twee maanden een halve marathon willen lopen, terwijl je hardloopschoenen nog ongebruikt in de doos liggen, is misschien niet zo’n goed idee.

Houd vol!

Het helpt om in je plan knelpunten op te nemen. Jij kent jezelf als geen ander en weet dus vast wel waar of wanneer je het moeilijk gaat krijgen. Anticipeer hierop. En loopt het alsnog een keer anders dan je had bedacht? Accepteer dat dan en laat je niet uit het veld slaan. Zie het als bruikbare informatie en pas je plan zo nodig wat aan. Morgen weer een dag.

 

Vandaag ben ik ruim een week op weg en de eerste hobbels hebben zich al aangediend. Mijn goede voornemen heeft ook invloed op mijn gezin, zij profiteren er van, zou je kunnen zeggen. Klinkt leuk, alleen zo werkt dat in de praktijk natuurlijk niet. Minder kant-en-klaar voedsel willen eten, betekent meer zelf bereiden. So far so good. Aan veel producten is zonder dat je het weet (en verwacht!) suiker en zout toegevoegd, om de smaak te optimaliseren en dat proef je. Hier kwam ik achter toen ik eergisteren na noeste arbeid in de keuken (en een rokende blender) vol trots een pot zelfgemaakte pindakaas op tafel zette, maar het verwachte enthousiasme uit bleef toen de kinderen de eerste hap van hun boterham namen … ‘Gatver!’ klonk het van drie kanten. Kwestie van wennen, dacht ik nog. Inmiddels weet ik beter. Gelukkig vallen andere initiatieven wel in de smaak, zoals de wafeltjes van amandelmeel. Een ander knelpunt is tijd. Meer zelf maken kost meer tijd en daar ontbreekt het weleens aan, zeker door-de-week. Om te voorkomen dat mijn voornemen de veroorzaker zou worden van stress, heb ik het plan op meerdere punten aangepast. Zodat het ook werkbaar blijft en niet zijn doel voorbijschiet.

Over een paar dagen is het ‘Sjaak Afhaakdag’, een dag waarop massa’s goede voornemens zullen gaan sneuvelen, zo las ik vandaag. Daarna volgt nog ‘Blue Monday’, de depressiefste dag van het jaar, ook zo’n lekker vooruitzicht. Mochten al die potentiële gevaren jouw goede voornemen toch de das om doen, ondanks mijn tips? Bedenk dan dat januari voor jou kennelijk gewoon niet zo’n geschikte maand is en begin lekker in het voorjaar opnieuw met je plan. Laat je goede voornemens dus niet verdampen, maar parkeer ze even naar een andere periode. Dat ga ik ook doen met poging twee van de pindakaas, op 24 januari om precies te zijn. Hoezo? Dan is het Nationale Pindakaasdag (geen grap), ik was eergisteren gewoon 2 weken te vroeg…